Kruiden bewaren en gebruiken: jouw gids
Het hele jaar verse kruiden uit je eigen kruidentuin: slechts een mooie droom? Nee hoor. Vries verse blaadjes in of bewaar ze in de koelkast. Wil je je kruiden echt lang bewaren? Ga dan voor drogen of conserveren. Wij zetten alle tips, tricks en adviezen om kruiden te bewaren én te gebruiken hier voor jou op een rijtje.
Hou je kruidentuintje gemakkelijk groen en fris!
Klik door naar volgend onderdeel van dit artikel:
Hoelang kan je kruiden bewaren?
Kruiden gaan niet eindeloos mee. Verse kruiden in de koelkast houd je een week goed. Ook gedroogde kruiden of ingevroren verse kruiden verliezen na verloop van tijd hun heerlijke smaak. Bewaar je kruiden dus niet te lang. Na ongeveer een jaar zijn niet alleen de meeste smaakstoffen verdwenen, maar ook de kans op schimmel neemt toe.
Het best bewaar je kruiden op een droge en donkere plek, bijvoorbeeld in een voorraadkast. Controleer regelmatig of ze niet beschimmeld zijn. Als er eenmaal wat blaadjes zijn aangetast, slaat dit zo over op het hele potje of flesje. Gooi beschimmelde kruiden daarom direct weg.
Verse kruiden bewaren
Verse kruiden zijn natuurlijk het lekkerst als ze écht vers zijn. Maar wil je ze toch graag bewaren? Leg ze dan, gewikkeld in een natte theedoek of in vochtig keukenpapier, in de koelkast.
Het is ook mogelijk om de kruiden in te vriezen. Was de kruiden en snijd ze in stukjes voordat je ze invriest. Het best doe je de kruiden met wat water in een ijsblokjeshouder, zo ontstaan er mooie kleine voorraadjes. Geen ijsblokjeshouder? Doe ze dan in een boterhamzakje. Vries de kruiden meteen na de oogst in. Niet alle kruiden zijn even goed in te vriezen, maar munt, peterselie en bieslook sowieso wel.
Kruiden drogen
Een van de beste manieren om kruiden te bewaren, is door ze te drogen. Bind de vers geoogste takken bij elkaar en hang ze ondersteboven aan een kruidenrekje of waslijntje. Het best hang je de kruiden op een droog en donker plekje, maar af en toe wat wind is ook niet erg. Je kan ze zowel binnen als buiten ophangen. Bewaar de kruiden vervolgens in een potje op een droge en donkere plaats.
Kruiden drogen kan ook in de oven op 90 °C of in een droogmachine. Van sommige kruiden smaakt het zaad erg lekker. Het zaad is uiteraard ook goed te drogen en te bewaren. Laat daarom kruiden zoals lavas, dille en venkel gerust zaad schieten.
Kruiden conserveren in zout
Kruiden bewaren in zout is prima mogelijk. Je maakt er dan als het ware kruidenzout van. Doe de fijngesneden kruiden samen met het zout in een grote pot. Het zout trekt het vocht uit de kruiden, waardoor lang bewaren mogelijk is. Na twee weken is het kruidenzout bruikbaar. Doe het in verschillende gerechten voor net wat meer smaak.
Kruiden in olie
Je kent waarschijnlijk ook wel de heerlijke kruidenolie en -azijn: het is ook een vorm van conserveren oftewel inmaken. Mediterrane kruiden leg je het best in olijfolie of wijnazijn. Na een paar weken zeef je de mengsels, zodat je alleen kruidenolie of kruidenazijn overhoudt.
Bewaar de olie of azijn in een schone fles. Je verlengt op deze manier niet alleen de houdbaarheid van de kruiden, je verwerkt ze ook nog eens tot hele lekkere nieuwe producten! Zelfgemaakte kruidenolie hou je ongeveer 6 maanden bij.
Je eigen kruidentuin starten
Kruiden kan je voor veel verschillende doeleinden gebruiken. Ze zijn lekker in de thee, in olie, in soepen en in andere gerechten, maar ze helpen je ook met kleine kwaaltjes, zoals milde keelpijn en een opgeblazen gevoel. Het is dus een goed idee om je eigen kruidentuintje te starten zodat er steeds een voorraad kruiden beschikbaar is die je zo kan gebruiken.
Veel kruiden zijn niet alleen lekker, ze zien er ook erg aantrekkelijk uit. Het zijn mooie plantjes die je tuin of vensterbank meteen opfleuren.
- Kamille kennen we natuurlijk allemaal met zijn decoratieve bloempjes die op margrietjes lijken. De bloemen gebruik je vers of gedroogd voor bijvoorbeeld kamillethee.
- Komkommerkruid bloeit met vrolijke blauwpaarse, eetbare bloemetjes. De plant ruikt vaag naar komkommer, vandaar de naam, maar de smaak is compleet anders. Het blad wordt gebruikt in gemengde salades en ook weleens als spinazie gekookt. De decoratieve bloemen worden druk bezocht door bijen.
- Lavendel heeft mooi zilverkleurig-paarse bloemetjes die heerlijk geuren. Deze doorlevende plant is geschikt voor in de siertuin, maar voelt zich ook zeker thuis in de kruidentuin. De verse blaadjes zijn lekker door salades of in soepen. En maak van de bloemen eens heerlijke lavendelkoekjes, -cake, -pannenkoeken of -ijsjes! Ontdek het hele abc van zelfgemaakt gebak in onze complete bakgids voor beginners !
Kruidenplantjes verzorgen
Je laat je kruidenplantjes stralen met een beetje aandacht. Als je op de juiste manier voor je kruiden zorgt, heb je er echt lang geniet van. Wij zetten de belangrijkste adviezen om je kruidenplantjes te verzorgen op een rijtje.
- Veel kruidenplantjes sterven helaas de verdrinkingsdood. Je kruidenplantjes regelen daarom het liefst van al zelf hun wateropname. Geef kruidenplantjes daarom water via een druppelsysteem of via een schoteltje onderaan de pot.
- Alle kruiden hebben voldoende zonlicht nodig. Mediterrane kruiden staan het liefst in de volle zon. Kruiden zoals bieslook, citroenmelisse, kervel en munt kunnen prima in de halfschaduw.
- Kruiden met sterke stengels kunnen prima overwinteren. Zachtere kruiden, zoals bieslook en basilicum haal je best tussen oktober en april naar binnen.
- Knip alle soorten kruiden regelmatig bij om een sterke groei te stimuleren. Zachte kruiden moet je toppen (bovenste blaadjes verwijderen) en bij harde kruiden knip je het plantje af op ongeveer 2 centimer boven de grond. Draag steeds handschoenen om de weke plantjes niet te beschadigen.
Kruiden met geneeskrachtige eigenschappen
Wist je dat kruiden geneeskrachtige eigenschappen hebben? Je kruidentuintje kan je dus helpen bij allerlei milde klachten. Drink bijvoorbeeld een kopje kruidenthee met salie, tijm, kamille of marjolein als je keelpijn hebt. Lavendel, dragon, salie, citroenmelisse en kamille helpen dan weer tegen slapeloze nachten en voor darm- en maagklachten zijn rozemarijn, munt, dille, venkel en bieslook erg goed.
Ga altijd naar de dokter als je je ziek voelt. Kruiden kunnen namelijk nooit de werking van medicijnen overnemen. Vraag ook zeker advies aan je arts als je kruiden wil gebruiken. Je dokter kan je meer vertellen over hoe je kruiden op een verantwoorde manier gebruikt, eventueel in combinatie met andere medicijnen. Lees ook alle nodige informatie door op de website van het Belgisch Antigifcentrum.
Kruidenthee maken
Verschillende verse of gedroogde kruiden zijn populair om thee van te maken Kruidenthee is lekker én heel erg gezond. Salie heeft bijvoorbeeld een geneeskrachtige werking bij keelpijn. Doe wat verse blaadjes in je thee en laat trekken of doe wat gedroogd blad in een thee-ei. Het best drink je een glas salie-thee voor je gaat slapen. De volgende ochtend merk je dat de keelpijn een stuk minder is.
Ook munt is natuurlijk heel erg geschikt voor in de thee, maak hiermee je eigen verse-muntthee. Er zijn vele soorten munt verkrijgbaar, ook als plantje in je Aveve-winkel. De gewone groene munt (Mentha spicata) en Marokkaanse munt wordt gebruikt in muntthee en in mojito. Ook van de heerlijk blaadjes met citroengeur en -smaak van citroenmelisse kun je een geurig kopje thee zetten.
Koken met kruiden en specerijen
Natuurlijk zijn al je gerechten pas echt af met de juiste kruiden en specerijen. Sommige kruiden kunnen daarom écht niet ontbreken in je kruidentuintje of in je voorraadkastje. We sommen de populairste kruiden en specerijen voor je op.
Kruiden komen van kruidachtige (groene) planten die in een gematigd klimaat zoals dat van ons groeien. Je gebruikt de bladeren, bloemen en soms ook de zaden. Populaire kruiden zijn...
- bieslook
- peterselie
- rozemarijn
- basilicum
- dille
- koriander
- oregano
- salie
- munt
- tijm
- dragon
- laurier
- citroenmelisse
- maggiplant of lavas
Specerijen vind je terug in een tropisch klimaat. Het zijn aromatische of scherp smakende gedroogde plantendelen. Populaire specerijen die niet in de keuken mogen ontbreken, zijn...
- nootmuskaat
- gember
- jeneverbes
- peper
- saffraan
- geelwortel
- karwij
- kruidnagel
- mosterd
Eetbare bloemen in de kruidentuin
De blaadjes van kruiden hebben een heerlijke smaak, maar heb je die verrukkelijke eetbare bloemen al eens geproefd? Het zijn leuke, aangename traktaties die mooi én lekker zijn in salades, soepen en natuurlijk ook ter decoratie in een kop dampende kruidenthee.
Smakelijk komkommerkruid
- De helderblauwe, stervormige bloemen van het komkommerkruid (bernagie) smaken, heel verrassend, naar komkommer! Je trekt ze voorzichtig los van de kelk. Vind je de haartjes aan de steel niet lekker? Knip ze dan net onder bloem af. Gebruik de bloemen in gemengde (fruit)salades of als garnering in koude soepen.
- Komkommerkruid is een gemakkelijke eenjarige plant. Als je ‘m eenmaal in de tuin gezaaid hebt, komt ‘ie vanzelf terug als de wind de zaadjes verspreid heeft.
- De bladeren hebben dezelfde komkommerachtige smaak als de bloemen, maar zijn sterk behaard, wat sommige mensen niet smakelijk vinden. De bloemetjes zijn niet alleen lekker en decoratief ze trekken ook nog eens heel veel nuttige bijen aan.
Eetbare bieslookbloemen
Bieslook is een heel populair keukenkruid. Je gebruikt het rauw en het past bij veel gerechten. Snipper de stengeltjes en strooi ze over nieuwe, gekookte aardappeltjes, over de sla of meng ze in de soep. Bieslook is een echte vitaminebom, het kruid zit vol goede voedingsstoffen en mineralen.
Het leuke is dat de paarse bloemen ook eetbaar zijn! De bloemen zijn goed geschikt om kruidenboter van te maken. Ook salades of voorgerechten, bijvoorbeeld een heerlijke carpaccio, worden met deze bloemen een echte traktatie.
Nog meer eetbare bloemen
- Een eetbare bloem die natuurlijk niet mag ontbreken in je tuin is de Oost-Indische kers. De smaak van de bloemen is scherp en pittig en lijkt een beetje op radijs. Heerlijk door salades of op brood dus! Vanaf eind april tot half mei zaai je deze vrolijke en lekkere bloem in je tuin.
- De doorgeschoten bloemetjes van het ‘salade-kruid’ raketsla (rucola) zijn ook eetbaar. De witte bloemen hebben een mosterdsmaak, maar in een veel mildere vorm dan het blad. Gebruik ze als garnering in (pasta)salades, op een omelet of over koude tomatensoep.
- De subtiele, lichtroze bloemetjes van het bonenkruid zijn eetbaar. Ze hebben geen uitgesproken smaak, maar de bloemetjes zien er wel heel vrolijk uit op salades en zelfs in de thee.
