Een vierkante meter moestuin: beginnen in bakken
Starten met een vierkante meter moestuin doe je eenvoudig. Heb je ergens een vierkante meter die minimaal zes uur zon per dag krijgt, beschut is tegen de wind en gericht is op het zuiden? Perfect, meer dan genoeg. Omdat je de plantjes beschermt tegen regen, wind en onkruid, kan je sneller groenten kweken en zie je ze bijna dag op dag groeien. Geniet van je eigen oogst!
Met kwalitatieve producten kweek je de lekkerste groenten!
In dit artikel ontdek je ...
- Wat is een moestuinbak?
- Waarom een moestuin in vierkantemeterbak?
- Hoe maak je een moestuinbak?
- Waar plaats je je moestuin?
- Je moestuinbak vullen: welke grond en hoeveel?
- Onderhoud van je moestuinbuik
- Wat plant je in je moestuinbak?
- Je moestuinbak beschermen tegen dieren
Wat is een moestuinbak?
Een moestuinbak of vierkante meter moestuin bestaat uit een houten bak gevuld met moestuingrond en verdeeld in verschillende vakken door een raster. In de moestuinbak kan je van alles telen:
- Kruiden
- Groenten
- Fruit
De vierkante meter moestuin is makkelijk op de grond of op poten te plaatsen. Staat de bak bij jou op poten, dan spreek je eerder van een ‘moestuintafel’ of ‘kweektafel’. Voorzie je jouw bak van een deur of deksel, is het eerder een ‘kweekbak’.
Ontdek alles wat je moet weten over de moestuinbak in dit kort filmpje:
Waarom een moestuin in een vierkantemeterbak?
Tuinieren in een moestuinbak of vierkante meter bak is zo laagdrempelig dat beginners en kinderen er snel weg mee zijn. Voor iemand met meer ervaring in moestuinen, blijft het een handige aanvulling en kan je in plaats van de makkelijke groenten jezelf wat meer uitdagen.
De vraag die je eigenlijk beter stelt is: “waarom niet?”. Want één kleine vierkante meter is alles wat je nodig hebt om zelf groenten te kweken.
Alle voordelen van een moestuinbak op een rij:
- De vierkante meter is heel economisch op vlak van plaats en prijs
- Toegankelijk voor beginners en kinderen, met ruimte om te groeien tot expert
- Eenvoudig te onderhouden
- Je hebt sneller en meer resultaat dan je denkt
Heel economisch op vlak van plaats en prijs
Hoe klein je tuin, terras of koer ook is, je vindt vast wel een plekje voor een vierkante meter moestuin. Je hebt een aantal zaken nodig:
- de bak
- potgrond
- een worteldoek
- zaden, stekjes of bollen
Als je nagaat dat je daar jaren plezier van hebt, is dat een kleine investering.
Toegankelijk voor beginners en kinderen
Een vierkante meterbak is een heel motiverende en gemakkelijke manier om te leren moestuinieren. Kinderen vinden het zelf ook erg leuk en ontdekken spelenderwijs waar groenten vandaan komen.
Bonus: kinderen eten vaak graag wat ze zelf gekweekt hebben, dus even geen discussie over die portie groenten op het bord - toch bij de moeilijke eters.
Eenvoudig te onderhouden
Een kwartier per week volstaat om je vierkante meter bak te onderhouden en een divers aantal groenten te telen. Je hoeft sowieso nooit te spitten, dankzij de worteldoek heb je minder last van bodeminsecten en staat je bak op poten hoef je ook niet zo vaak te bukken. Terwijl je wel trots gasten groenten van eigen kweek voorschotelt.
Je hebt sneller en meer resultaat dan je denkt
Je staat verrast hoe snel de groenten in zo’n bak groeien. Je kunt vroeger in de lente starten, omdat de potgrond sneller opwarmt, en langer doorgaan in de herfst.
En ook al lijkt een vierkante meterbak klein, toch brengt die verrassend veel op. Bovendien zijn je groentjes ook binnen de kortste keren oogstrijp.
Hoe maak je een moestuinbak?
Als je graag klust, kan je zelf je houten bak in elkaar knutselen:
- Bepaal de grootte van je moestuin, het hoeft geen vierkante meter te zijn.
- Zorg voor een diepte van minstens 40 centimeter.
- Voorzie zeker een worteldoek tegen bodeminsecten.
- Vul je bak met een mengsel van potgrond en bodemverbeteraar.
- Het is niet verplicht, maar een raster helpt je de verschillende groenten uit elkaar houden.
Tip: poten onder de bak laten je toe om eronder materiaal te stockeren en zijn goed voor je rug en knieën.
Klaar! Kies je plantjes of zaden om te zaaien en ga aan de slag.
Wil je liever meteen beginnen met tuinieren? Kies dan een voorgemaakte moestuinbak.
Waar plaats je je moestuin?
Een plekje in de zon of in de schaduw, pal in de wind of toch maar op een beschutte plek? De ideale plaats voor jouw vierkantemeterbak is een plekje met voldoende zon en een beetje beschut tegen de wind en de regen.
Tip: Zet rondom je vierkantemeterbak wat bloeiende planten of bloemen. Daardoor trek je meer bijen aan en zorg je op een ecologische manier voor een betere bestuiving en dus meer vruchten. Vrolijke (eetbare) bloemen in je vierkantemeterbak zorgen voor een heel sfeervol en kleurrijk geheel.
Licht: zet je vierkantemeterbak op een zonnige plek
Zorg dat je vierkantemeterbak minstens zes uur per dag zonlicht opvangt. De zon helpt bladeren en bloemen te ontwikkelen door fotosynthese. Daarom is een plekje gericht op het zuiden heel interessant, zeker voor mediterrane groenten.
Weinig zonlicht betekent een zwakke groei, met flinterdunne, kwetsbare zaailingen als gevolg. Een zonnige plek naast de keukendeur is ideaal, zo heb je je verse groenten en heerlijke kruiden altijd bij de hand.
Tip: Plant hoge groenten of vrolijke klimmers aan de noordkant van je bak. Zo werpen ze geen schaduw op de rest van de moestuin. Stokken, spiralen, gaas of klimrek zet je dus allemaal best aan de noordkant.
Temperatuur en wind
Naast licht is ook de warmte van de zon een belangrijke factor in de vierkantemeterbak. De ideale temperatuur in de vierkantemeterbak ligt tussen de 15 en 18 °C.
Een beetje wind is goed, want het vermindert de kans op vervelende ziektes en plagen: de wind zorgt ervoor dat de bladeren snel drogen waardoor schimmels minder kans krijgen. Probeer daarom niet alle wind tegen te houden.
Vooral zuidoostenwind is meer dan welkom in de tuin, noordwestenwind mijd je het best. Plant aan deze kant van je vierkantemeterbak bijvoorbeeld een haagje of scherm van wilgentakken en laat de zuidoostkant open.
Door je vierkantemeterbak te verhogen blijft de moestuin gemakkelijker op de juiste temperatuur. Hoe verder van de grond, hoe hoger de temperaturen.
Tip: Een kweekbak is ook heel geschikt als kruidentuin. Want kruiden staan heel graag op een beschut, warm plekje. Probeer bijvoorbeeld eens populaire kruiden zoals bieslook, dille, tijm of rozemarijn.
Bescherming tegen de elementen
Groenten in een vierkantemeterbak hebben meer water nodig dan in een klassieke moestuin. Dat komt omdat een vierkantemeterbak geen toegang heeft tot grondwater. Maar zoals bij alle planten is te veel water ook niet goed.
Tip: Maak zelf een klein afdakje boven je vierkantemeterbak, of leg transparant plastic of losliggende ramen op de bak. Zo heb je meer controle over hoeveel water de plantjes krijgen. Al vraagt dat iets meer energie en oplettendheid. Geef je water bij, neem dan geen ijskoud kraantjeswater. Het best gebruik je water uit de regenton.
Durf je al eens iets te vergeten, brengen speciale kleine waterreservoirs of een beregeningsinstallatie soelaas. Die bedruppelen de planten langzaam en automatisch. Perfect voor tomaten, paprika’s, pepers en aubergines.
Hoe je moestuinbak vullen: welke grond en hoeveel?
Je vierkantemeterbak of moestuinbak vullen en klaarmaken voor gebruik doe je in 4 stappen:
- Haal een antiworteldoek in huis. Niet de (anti)worteldoek vast in de vierkantemeterbak. Koop een worteldoek dat past in jouw bak, zo weet je zeker dat er geen grond uitvalt en dat er geen onkruid onder door groeit. Zie je toch onkruid of ongedierte? Haal het dan direct weg.
- Vul je vierkante meter moestuin met grond: zorg voor een mengsel van potgrond en bodemverbeteraar voor moestuin. Zo krijg je een kruimelige bodem die rijk is aan organische stof, dus een ideale bodem voor groenten. Voor een vierkante meter met een diepte van 40 centimeter heb je ongeveer twee zakken bodemverbeteraar (60 liter) en 4 zakken potgrond (60 liter) nodig. Heb je een diepte van 20 cm, deel je dit in twee. Vul je moestuin tot ongeveer 2 centimeter van de rand.
- Verdeel de vierkantemeterbak in vakken door een raster te kopen of eentje te maken met latjes of bamboestokken. Zo hou je je moestuin overzichtelijk. Vergeet niet te letten op goede en minder goede buren.
- Tijd om te zaaien of planten. Eindelijk het allerleukste werk: plantjes zaaien of planten. Kies groenten die je makkelijk kan telen in een moestuinbak. Kleine groentjes zoals radijsjes en Parijse worteltjes zijn ideaal voor je bak. Ook andere makkelijke groenten zoals bijvoorbeeld slasoorten, spinazie en snijbiet gaan goed in een vierkantemeterbak.
Onderhoud van je moestuinbak
Bekijk ook het korte filmpje: hoe je groenten verzorgen en oogsten.
Een goed onderhoud is essentieel om sterke en gezonde groenten te kweken. Controleer regelmatig je moestuinbak. Maar er een gewoonte van om dagelijks eens snel te kijken hoe je bak er aan toe is.
- Als je plantjes net enkele centimeters groot zijn geef je ze best een beetje extra meststoffen. Zo krijgen ze de energie die ze nodig hebben om goed te groeien.
- Verwijder onkruid zo snel mogelijk.
- Houd de potgrond steeds licht vochtig. Geef bij voorkeur regenwater en giet op de wortels van de planten.
- Oogst je groenten tijdig en regelmatig.
- Vervang om de 2 à 3 jaar je potgrond volledig. Zo voorkom je ziektes en het houdt je bodem luchtig en kruimelig.
Wat plant je in je moestuinbak?
Voor je kiest wat je plant, heb je eigenlijk nog een andere keuze te maken. Je kan namelijk zaaien of planten. Zaaien doe je logischerwijs met zaadjes, planten doe je met bollen, knollen of stekjes.
Planten of zaaien?
- Zaaien is buiten vanaf april mogelijk, op voorwaarde dat het niet te nat of te koud is. Sommige groenten zelfs vroeger in je moestuinbak. Vorstgevoelige planten zoals tomaten zaai je het best binnen voor, om ze na half mei in de vierkantemeterbak, of nog beter, in een serre te planten.
Tip: Ben je een starter, overweeg dan zeker om zaailinten te gebruiken. Zo’n lint is gemaakt van biologisch afbreekbaar materiaal en bevat groentezaadjes die mooi verdeeld zitten. Het lint leg je gewoon in de grond.
- Geen zin in (voor)zaaien? Vanaf mei zijn veel planten verkrijgbaar.
- Start als beginnend moestuinier met makkelijke groenten als radijs, tuinkers, bonen, snijbiet, pluksla en knoflook.
Goed, nu je weet wat je wil doen, kan je kiezen wat je gaat planten of zaaien:
- Groenten en fruit
- Kruiden
- Bloemen
Groenten en fruit
Start als beginner het best met snelle en makkelijke groenten zoals:
- Snij- en pluksla
- Spinazie
- Radijzen
- Bietjes
- Worteltjes
- Bonen
- Uien
Kolen zijn ook leuk, maar vragen al wat meer ervaring. Bespreek binnen je gezin welke groenten iedereen graag wil.
Tip: Zorg voor een goed teeltrotatieschema. Radijsjes, tuinkers en spinazie kan je gerust 2 keer na elkaar zaaien, maar bij andere soorten let je daar beter voor op.
Uitdagende groenten voor je moestuinbak
Je vierkante meter moestuin heeft als beperking vooral ruimte. Sommige groenten zoals pompoen, courgette, aardpeer en aardappelen hebben veel plek nodig, maar kun je ook perfect in een moestuinbak planten die diep en groot genoeg is.
Tip: Komkommers normaal gezien ook, maar je kan proberen om ze met een tipi van bamboestokken omhoog te leiden. En wil je toch graag aardappelen? Die kweek je gemakkelijk in zakken, gewoon naast je moestuinbak.
Verder mag je niet vergeten dat ons Belgisch klimaat vaak te nat of te koud is voor de meeste mediterrane groenten. Als je geen serre hebt, wordt het wat uitdagender om tomaten, paprika's, pepers en aubergines te telen.
Kruiden
Niet elke kruidensoort verlangt evenveel onderhoud, vandaar dat je het best de kruiden met dezelfde zorg combineert in eenzelfde bak of kweektafel.
- Mediterrane kruiden als rozemarijn, tijm, lavendel, oregano en salie houden bijvoorbeeld van de volle zon en weinig water.
- Basilicum, bieslook en peterselie verlangen daarentegen juist meer water.
Kan je nog wat hulp gebruiken om te kiezen? Hier vind je de lekkerste kruiden voor in je moestuin of leuke kruiden voor op je terras.
Tip: Let op met munt. Heel lekker, zo’n verse muntthee, maar zonder een goede afscheiding neemt munt je hele bak over. Of geef het z’n eigen pot.
4 tips voor zaaien en oogsten
Als moestuinier kijk je uit naar het moment dat je de eerste zaadjes mag zaaien. Pas alleen op dat je niet te vroeg begint, ook in je vierkantemeterbak. Zaaikoorts is echt.
● Tip 1. Zaai niet te vroeg. Het is verleidelijk om bij de eerste zonnestralen in het voorjaar te willen zaaien. Toch is het noodzakelijk om lang genoeg te wachten. Te vroeg (voor)zaaien kan je hele teelt doen mislukken. Wacht sowieso met zaaien onder glas tot het maart is. Dan is er vaak voldoende zonlicht.
Buiten zaaien in je moestuinbak kan voor sommige planten al vanaf april, maar beter is pas na de ijsheiligen (half mei). De kans op nachtvorst is dan geweken.
● Tip 2. Bescherm je planten tegen nachtvorst. Zaailingen en jonge plantjes kunnen niet tegen nachtvorst. Bescherm daarom je vierkantemeterbak bij nachtvorst tijdelijk met glas of een zeil. Zo maak je er eigenlijk een kleine serre of kweekbak van.
Voorzie dan wel verluchting, zodat het niet te warm wordt in de bak en zorg ook dat alles schuin afloopt tegen stilstaand regenwater.
● Tip 3. Zorg voor voldoende zonlicht. Planten hebben zon nodig, anders zit je met flinterdunne zaailingen. Zorg dus altijd dat je (voorgezaaide) plantjes genoeg licht krijgen, maar weet dat die behoefte per plant verschilt. Plant om dezelfde reden je groenten niet te dicht op elkaar, anders concurreren ze te veel voor hetzelfde zonlicht.
● Tip. 4. Controleer de ideale zaaiperiode. Maart is meestal geschikt om te starten met zaaien (onder glas), maar dat verschilt per groente:
- Radijsjes: januari-april en september binnen en vanaf april buiten zaaien. - Sla: januari-april binnen en vanaf april-mei buiten zaaien. - Aubergine: januari-maart voorzaaien. - Zomerkolen: februari-april binnen zaaien. - Tomaten, pepers en paprika: februari-april voorzaaien. - Komkommer: februari-mei binnen voorzaaien en vanaf mei buiten zaaien. - Erwten: februari binnen en maart-april buiten zaaien. - Tuinbonen: februari binnen en maart-april buiten zaaien. - Pompoenen en courgettes: april-mei binnen en mei-juni buiten zaaien. - Bieten: vanaf april buiten zaaien.
Bonustip: Houd de juiste oogsttijd in de gaten. Vaak zijn jonge groenten lekkerder dan te laat geoogste groenten!
Je moestuinbak beschermen tegen katten, vogels en andere dieren
Jij bent fan van je moestuin, maar je bent niet de enige inwoner van je tuin, koer of terras. Katten, vogels en andere dieren passeren daar ook. Vogels snoepen met veel plezier van die heerlijke aardbeien of pikken het frisse jonge groen weg. Zo vinden mussen bijvoorbeeld de zaailingen van bietjes heerlijk. Terwijl katten dan weer denken dat je moestuin een kattenbak of speeltuin is.
Vogels en katten in de vierkantemeterbak
Je hebt gelukkig heel wat manieren om je groenten te beschermen tegen vogels:
- Een eenvoudige manier is om vogels af te leiden met een vogelverschrikker, glinsterende linten, oude cd’s of een schrikballon.
- Een andere optie is om een fijnmazig net te spannen. Kies voor een blauw net, want die kleur schrikt vogels af en dan raken ze niet verstrikt. Je kan ook een tunnel maken van pvc-buizen, waarover je de netten spant.
- Helpen deze trucjes niet, kan je ze op afstand proberen te houden met geluiden. Er zijn elektronische vogelverjagers met zo’n geluid te koop.
De beste tip is afwisseling, want vogels wennen aan je acties.
Katten zijn dan weer gevoeliger voor geuren. Ze zijn moeilijk fysiek af te weren omdat ze lenig en flexibel zijn, maar je houdt ze dus op afstand met een afweermiddel (spray, korrel, gel) dat je op de grond rondom je vierkantemeterbak aanbrengt.
Ook andere optie is een ongedierteverjager met flits te installeren. Wanneer het toestel bewegingen registreert, maakt het geluiden en flitsen. Katten schrikken daarvan en blijven meestal een tijdje weg. Je kan zelf instellen welke dieren je wil verjagen: katten, konijnen, honden of vossen.
Vraag vooral in je Aveve-winkel naar afweermiddelen tegen vogels, katten en andere dieren die bij je passen. Het ene middel is namelijk het andere niet.
Complete gids voor je vierkante meter moestuinbak
Starten met een vierkante meter moestuin doe je eenvoudig met deze gids. Hopelijk heb je veel plezier aan je moestuintje. Tot slot smaken groenten van eigen kweek het lekkerste van al.
Onze medewerkers staan steeds voor jou klaar in de winkel met gericht advies. Je vindt er alles wat je nodig hebt voor je dieren, de tuin en om heerlijke lekkernijen op tafel te toveren.
