Gezond brood: welk brood is het gezondst en welke voordelen haal je uit brood?

Energie

De energiewaarde geeft je een idee over hoeveel energie je binnenkrijgt. Je hebt energie nodig voor een normale lichaamsfunctie. Het voorziet je van de nodige stoffen om normaal te bewegen, maar geeft ook je andere lichaamsfuncties, zoals je hart, energie om hun werk goed te doen.

De energiewaarde wordt uitgedrukt in kilocalorieën (kcal) en in kilojoule (kJ). Het zijn standaardmaten voor de hoeveelheid energie in voeding. Eén kilocalorie of 1 kilojoule zijn dus 1000 calorieën of 1000 joules. We kiezen voor kilocalorieën of kilojoules als maat, omdat je anders heel grote getallen krijgt.

Hoeveel energie je nodig hebt, hangt af van je persoonlijke levensstijl en van je geslacht. Voedingscentra leggen richtlijnen op, maar je energie-inname is erg persoonlijk en hangt volledig af van je situatie.

Staar je niet blind op calorieën, maar kies voor producten die iets bijdragen aan je gezondheid. Een koek en een handje noten mogen dan wel dezelfde energiewaarde hebben, toch haalt je lichaam meer gunstige stoffen uit de noten dan uit zo’n koek.

Vet (in gram)

Vetten leveren tweemaal zoveel energie als eiwitten en koolhydraten. Ze beïnvloeden sterk de energetische waarde. Vetten zijn echter essentieel is een gezond voedingspatroon.

Er zijn verschillende soorten vetten: grofweg verzadigd en onverzadigd. Hou rekening met het type vet dat je binnenkrijgt. Onverzadigde en verzadigde vetten hebben namelijk een andere chemische structuur.

Er bestaan allerlei misconcepties rond vetten terwijl beide soorten elk hun bijdrage leveren aan een gezonde lichaamsfunctie. Het is vooral erg belangrijk om je inname goed af te stemmen op je persoonlijke levensstijl.

Verzadigd vet (in gram) en overzadigd vet (in gram)

De chemische structuur van beide vetten is anders: verzadigde vetten hebben een vaste chemische structuur op kamertemperatuur. Onverzadigde vetten zijn vloeibaar op kamertemperatuur.

Verzadigde vetten hebben een bedenkelijke reputatie, maar niet alle verzadigde vetten zijn slecht voor je hart. Zo pas je beter op met verzadigde vetten in boter of rood vlees, maar zijn die in vis, yoghurt en kaas juist bevorderlijk voor een gezonde lichaamsfunctie.

Onverzadigde vetten worden onderverdeeld in omega 3-vetzuren, omega 6-vetzuren en omega 9-vetzuren. De eerste 2 worden niet door het lichaam zelf aangemaakt en zijn daarom belangrijk om via de voeding in te nemen. Daarom hameren voedingsexperts voornamelijk op het belang van onverzadigde vetten.

Het is belangrijk om niet alleen te kijken naar een voedingsstof op zich, maar ook naar de voedingsmiddelen waar ze in zitten. En bij uitbreiding naar het volledige voedingspatroon. Hou dus steeds rekening met de bron van het verzadigd of onverzadigd vet!

Koolhydraten (in gram)

Suikers, zetmeel en vezels zijn vormen van koolhydraten in onze voeding. Het zijn belangrijke energieleveranciers voor een gezonde lichaamsfunctie. Vooral de hersenen en de rode bloedcellen hebben nood aan koolhydraten. Je hersenen kunnen zelfs niet zonder glucose, dat ook een soort koolhydraat is.

Koolhydraten krijg je het best binnen via voedingsmiddelen met nog veel andere gezondheidsvoordelen, zoals volkoren producten. Denk aan volkoren pasta, brood en aan peulvruchten, aardappels, groenten en fruit. Zij zijn ook een bron van vezels, vitaminen en mineralen.

Let op met voedingsmiddelen met koolhydraten die niet bij een gezond voedingspatroon horen, zoals frisdrank, snoep en koek. Zij leveren niet genoeg vezels, vitaminen en mineralen in vergelijking met het hoge koolhydraatgehalte.

Suikers (in gram)

Suiker of sacharose is een zoete stof. Het komt van nature voor in voedingsmiddelen, zoals in fruit, maïs, suikerriet en suikerbiet. Suiker valt onder de koolhydraten.

De meeste suikers bestaan uit glucose, fructose of een mengsel van beide. Er is geen verschil in voedingswaarde tussen de verschillende soorten, zoals in suiker, stropen, honing en siropen.

Je lichaam maakt geen onderscheid tussen van nature aanwezige of toegevoegde suiker. Ze worden op dezelfde manier afgebroken in je lichaam en omgezet in glucose, een belangrijke brandstof voor het lichaam.

Suiker levert energie, maar geeft je lichaam niet de nodige vitamines, mineralen en vezels. Het is daarom ook belangrijk om je suikerinname te beperken en bewust om te springen met suiker. Zo voorkom je de kans op gezondheidsproblemen.

Spring bewust om met producten met suiker. Ga voor producten die effectief iets bijdragen aan je lichaamsfunctie. Kies bijvoorbeeld voor een lekkere snee gezond brood in de plaats van een stuk pizza. Brood levert meer goede voedingsstoffen dan pizza.

Vezels (in gram)

Voedingsvezels is een verzamelnaam voor een diverse groep koolhydraten die niet door onze darmen worden verteerd of opgenomen. Voedsel bevat een mengsel van verschillende soorten vezels. Ze hebben elk hun eigen effect op ons lichaam.

Vezels dragen bij aan een goede spijsvertering en geven je een verzadigd gevoel na je maaltijd.

Je vindt veel voedingsvezels terug in groenten, fruit, aardappelen, volkorenbrood, ontbijtgranen, peulvruchten en in noten.

Er zijn erg veel verschillende typen vezels met elk hun eigen goede eigenschappen. Eet daarom vezels uit verschillende voedingsmiddelen.

Eiwitten (in gram)

Eiwit is een voedingsstof en een bouwstof. Er zijn zowel dierlijke als plantaardige eiwitten die goed zijn voor je lichaam. Je vindt eiwitten in zowat elk voedingsmiddel terug.

Dierlijke eiwitten vind je vooral terug in vlees, vis, kaas, melk en in eieren. Plantaardige eiwitten haal je uit brood, graanproducten, peulvruchten en noten.

Hoeveel eiwitten je nodig hebt, hangt af van je specifieke situatie. Ben je bijvoorbeeld veganist? Dan moet je je dagelijkse eiwitten uit plantaardige voeding halen voor een gezonde lichaamsfunctie. Ook zwangere mensen, kinderen, mensen met bepaalde aandoeningen en kracht- en duursporters hebben wat meer eiwitten nodig.

Zout (in gram)

Zout is de belangrijkste vorm van natrium in onze voeding. Als men het heeft over de gezondheidseffecten van zout, spreekt men vrijwel altijd over de effect van het natrium.

Natrium regelt de vochtbalans in het lichaam, de bloeddruk en zorgt voor een gezonde werking van de spier- en zenuwcellen.

Je hebt natrium nodig voor een normale lichaamsfunctie, maar een teveel levert verschillende gezondheidsklachten op, zoals een verhoogde bloeddruk.

Gluten

Gluten vind je niet als benaming terug op het etiket, maar het is wel handig om te kennen als je je gezond brood uitkiest.

Gluten zijn een mengsel van eiwitten die van nature voorkomen in bepaalde granen, zoals tarwe, rogge en gerst. Mensen met de aandoening coeliakie of met een glutenintolerantie volgen een glutenvrij dieet voor een goede lichaamsfunctie.

Gluten vind je terug in graanproducten, zoals brood, beschuit, crackers, gebak, koek en pasta. Het zit ook in producten waarin met gluten heeft gebruik als bindmiddel, zoals in soep, saus, worst en soms ook in gehakt.

Het is niet nodig om een glutenvrij dieet te volgen als je dokter je dit niet heeft aangeraden. Zo krijg je gewoon alle nodige voedingsstoffen binnen.