Ergonomisch tuinieren: spaar je rug en spieren met handige tips en goed tuingereedschap
Tuinieren en klussen in de moestuin werkt ontspannend. Tenminste, als je je niet bezeert. Een foute beweging of houding kan je best wat last en spierpijn bezorgen. Vermijd pijn of blessures en werk met ergonomisch tuingereedschap. Door ergonomisch te tuinieren werk je veilig en doeltreffend zonder dat je je lichaam overbelast.
Ga aan de slag in je tuin met kwalitatief tuingereedschap:
Hoe ergonomische problemen bij tuinieren voorkomen?
Werken in de tuin is heel ontspannend. Maar sommige taken vragen best wel wat inspanning en soms ook veel kracht en uithouding. Na een dagje tuinieren krijg je wel eens last van rugpijn of spierpijn. Om blessures te vermijden ga je best slim te werk. Gebruik de juiste technieken, houding en gereedschap bij het klussen in je tuin.
Tuinieren is sporten! Daarom is degelijk stretchen van je spieren een must! Het lijkt misschien onnodig, maar door je lichaam op te warmen bereid je je spieren voor op actie. Hierdoor verklein je de kans op pijn of blessures aanzienlijk. Doe na het tuinieren nog een cool down van enkele minuten. Je lijf is je dankbaar!
Verantwoord tillen
Let op je houding bij het klussen en tuinieren en spaar je rug. Moet je iets tillen? Zak dan eerst door je knieën en til dan vanuit je knieën. Hou je rug steeds zo recht mogelijk.
Waar let je nog op als je gaat tillen en heffen?
- Neem je tijd. Door te snel te gaan of met veel brute kracht te werken loop je sneller blessures op.
- Maak nooit een draaibeweging wanneer je tilt. Dit is te belastend voor je rug.
- Zet kracht vanuit je benen. Hier zitten stevige spieren die je ondersteunen bij je inspanning.
- Hou de last zo dicht mogelijk bij je lichaam.
- Neem een goede startpositie aan. Zorg dat je twee voeten stevig op de grond staan. Zo verlies je ook minder snel je evenwicht.
Tips om minder te tillen in de (moes)tuin:
- Vermijd tillen van zware potten, zet bij het vullen van grote potten direct een plantenroller onder de pot.
- Maak gebruik van een verhoogde kweekbak, verhoogde plantenbedden en borders, kruidentuin of tafel. Zo moet je minder bukken.
- Let ook op dat je niet te veel water in je gieter doet. Loop liever een keer extra in plaats van een (lies)breuk op te lopen.
- Of plaats een slim irrigatiesysteem. Dit bespaart je een hoop heen en weer gezeul met een volle gieter water. Een druppelslang, druppelbuis of Gardena drip system geeft je planten water in jouw plaats.
- Vraag hulp om zware voorwerpen te tillen of gebruik aangepast gereedschap zoals bijvoorbeeld een kruiwagen.
Ergonomisch werken in de hoogte
In de tuin zijn er ook best wel wat klusjes die op hoogte moeten gebeuren. Denk maar aan het dak van je serre kuisen of hoge takken snoeien. Dit is vaak heel belastend voor je nek, schouders en rug.
- Gebruik een stevige ladder zodat je niet te fel omhoog moet reiken.
- Als je reikt, overstrek je ruggengraat dan niet.
- Gebruik je beide armen of wissel af van arm tijdens het klussen.
- Neem regelmatig pauze en stretch je bovenlichaam af en toe.
Onkruid wieden en andere grondklussen: hier let je op
Onkruid wieden is een klus die altijd terugkomt. Gelukkig zijn er veel ergonomisch verantwoorde hulpmiddelen om dit klusje te verlichten: een schoffel, een schrepel (een handschoffeltje), een biovork, een onkruidsteker of -brander bijvoorbeeld.
- Ga je voor de schoffel, let dan op dat deze lang genoeg is.
- Een schrepel is ideaal voor gebruik tussen de borderplanten.
- Een biovork is een combinatie van een spade en spitvork. Hiermee maak je de grond mooi los zonder de bodemstructuur aan te tasten. Het bespaart je ook een zere rug.
- Een onkruidsteker is handig om wortelonkruiden zoals paardenbloemen zo diep mogelijk in de grond weg te halen.
- Onkruid wieden zonder bukken? Gebruik een onkruidbrander, dan hoef je niet te bukken en het onkruid ook niet op te ruimen. Je brandt het onkruid gewoon weg.
- Kies je toch voor het wieden met de hand, ga hierbij dan op een knielkussen of kniebankje zitten.
Let ook tijdens andere grondklusjes op je houding. Waar hou je best rekening mee?
- Houd 1 voet plat op de grond en steun op de knie van je andere been voor stabiliteit.
- Verwissel regelmatig van steunbeen.
- Ontlast je polsen door ze niet te fel te buigen. Probeer je polsen zo neutraal mogelijk te houden. (De positie van je hand als je iemands hand schudt is goed.)
- Nooit overstrekken. Verzet je van plaats naarmate je werk vordert.
Extra tips om je rug en lichaam te sparen bij het tuinieren
Neem tijdens je activiteiten een natuurlijke houding aan. Zorg dat je jezelf niet overbelast. Spijtig genoeg merk je dit vaak pas na het tuinieren. Luister dus steeds goed naar je lichaam en neem voldoende pauze. Zo neem je ook de tijd om gewoon te genieten van je tuin.
- Neem ieder kwartier even een andere houding aan, vooral als je op je knieën of hurken zit.
- Kom je uit een zithouding weer recht? Steun even op een krukje of ander stevig voorwerp en sta niet in één ruk op.
- Strek regelmatig je been- en rugspieren voor een betere doorbloeding. Twee tot drie minuten is al voldoende.
- Drink genoeg water, zeker als je tuiniert op een zonnige dag.
Probeer daarnaast het werk te splitsen. Beter doe je iedere dag wat, dan dat je een hele dag achter elkaar doorgaat. Zo geniet je iedere dag van het tuinieren én van het zitten in je tuin!
Handig ergonomisch tuingereedschap
Ergonomisch tuingereedschap is gereedschap dat bij gebruik je lichaam zoveel mogelijk ontlast. Tuingereedschap is ook persoonlijk. Kies materiaal dat bij jou past. Een lang persoon heeft bijvoorbeeld een ander lengte hark nodig dan een klein persoon.
Enkele voorbeelden van ergonomisch tuingereedschap:
- Ergonomisch tuinieren doe je met een hark of schoffel waarvan de steel ongeveer even groot of iets groter is dan jijzelf. Met een lange steel blijf je zoveel mogelijk rechtop staan en hoef je niet onnodig veel door je knieën.
- Kies materiaal met een goede houvast. Zo heb je bijvoorbeeld spades met een T-greep of D-greep die makkelijk in de hand liggen.
- Ook maken lichte gereedschappen het werk in de tuin makkelijker en efficiënter. Denk bijvoorbeeld aan een handige, lichte damesspade met een kortere steel.
- Gebruik een grasschaar met een ergonomisch gevormde handgreep, een draaibare grasschaar, of een grasschaar met accu om het werk te verlichten.
- Gebruik het juiste gereedschap voor de juiste tuinklus. Dit klinkt heel logisch maar het bespaart je veel energie. Let bijvoorbeeld op dat je met de juiste snoeischaar snoeit.
- Gebruik materiaal met draaibare handgrepen om druk op je polsen te verlichten. Bijvoorbeeld een elektrische heggenschaar met draaibare handgreep. Zo heb je toch voldoende grip en je hebt minder kracht nodig.
- Kies voor gereedschap op elektriciteit voor zwaardere klussen.
- Gereedschap dat trilt is best voorzien van een stevig handvat in goed materiaal. Kies bijvoorbeeld een kettingzaag met zachte handgreep.
- Laat een machine het werk voor je doen. Zo belast je helemaal niets van je lichaam. Zet bijvoorbeeld een robotmaaier in actie om je gazon te maaien.
- Onderhoud je gereedschap goed en hou het scherp. Reinig alles na gebruik en berg het droog weer op. Verroest gereedschap doe je beter weg.
- Ga je grondwerk doen? Gebruik zeker een kniekussen of bankje om zachter te zitten tijdens je tuinklusjes.
Heb je last van reuma. Kies dan gepast gereedschap waarbij je je rug en lichaam zo veel mogelijk spaart:
- Gebruik voor trimwerk bijvoorbeeld een verstelbare snoerloze trimmer.
- Om hoge takken te snoeien maak je handig gebruik van een telescoop boomschaar.
- Hardnekkig onkruid verwijder je heel eenvoudig met een telescoop onkruidtrekker.
